DYBUK /DER DIBUK/ (1937)
Dramat

Film w języku jidysz
(czołówka i napisy dialogowe w języku niemieckim)

Reżyseria
Michał Waszyński

Wytwórnia
WARSZAWSKIE BIURO KINEMATOGRAFICZNE FENIKS

Główna myśl filmu zawarta jest we wstępie:

„Tief verwurzelt in der Seele des jüdischen Volkes ist der Glaube an magische Kräfte und unsichtbare Geister. Der Niederschlag dieser schwermutvollen Stimmungen erschuf ein Werk voll wundererfüllter Phantastik: Die Kaballah. Der Glaube an die Seelenwanderung nahm eine eigentümliche Abart an. Die Erfüllung des Schicksals überwacht ein Bote – der Meschulach. Er tritt zwar in menschlicher, wenn auch unheimlicher Leibhaftigkeit auf, doch lassen seine Worte und Taten ihn bald als einen Sendboten der geistigen Welt erkennen“.

„W duszy żydowskiego narodu głęboko zakorzeniona jest wiara w magiczne siły i niewidzialne duchy. Odzwierciedlenie tych melancholijnych nastrojów znalazło swój wyraz w pełnym magicznej fantastyki dziele: Kabale. Wiara w wędrówkę dusz przyjęła tutaj szczególne znaczenie. Nad spełnieniem przeznaczenia czuwa posłaniec Meszulach. Pojawia się on wprawdzie w ludzkiej, chociaż niesamowitej postaci, jednak jego słowa i czyny pozwalają rozpoznać w nim wkrótce wysłannika świata duchowego”.**

Zarys fabuły*

W małej kresowej miejscowości Miropol podczas uroczyście obchodzonego przez Żydów święta Hoszana Raba, spotykają się, jak co roku, mieszkający na co dzień z dala od siebie, dwaj przyjaciele, Sender i Nissen. W imię serdecznej przyjaźni składają przysięgę połączenia w przyszłości swych nienarodzonych jeszcze dzieci, jeśli będą to chłopiec i dziewczynka, węzłem małżeńskim. W drodze powrotnej do domu Nissen tonie w czasie burzy w wezbranych falach rzeki, którą podróżuje, w tym czasie jego żona rodzi syna. Natomiast Sender dowiaduje się po powrocie, że został ojcem córki, niestety matka umiera podczas porodu... Mija osiemnaście lat...Pewnego dnia w Brynicy, gdzie mieszka Sender z córką Leą pojawia się młody wędrowiec Chonen, który w miejscowej jeszibie studiować ma Talmud. Śpi w bożnicy, posiłki zaś spożywa w domu Sendera. W sercach Lei i Chonena od pierwszego spojrzenia zaczyna płonąć gorące uczucie miłości, ale Lea przeznaczona jest przez ojca dla bogatego Żyda, który ma jej zapewnić dostatnie życie. Przez przypadek Sender dowiaduje się, że Chonen jest synem jego przyjaciela Nissena, mimo to nie zamierza wypełnić złożonej przed laty przysięgi i czyni przygotowania do ślubu córki. Zrozpaczony Chonen zamyka się w bożnicy i w mistycznym transie wzywa na pomoc szatana, któremu obiecuje oddać ciało i duszę w zamian za możliwość posiadania Lei. Nad ranem zostaje znaleziony martwy...

W rolach wiodących

W pozostałych

Oprawa muzyczna

Muzykę skomponował Henoch Kon. W filmie możemy posłuchać śpiewu Gerszona Siroty (z offu), naczelnego kantora Wielkiej Synagogi w Warszawie. Możemy również zobaczyć wybitną tancerkę Judith Berg (w scenie „Tańca śmierci”).

* zakładka ‘Wstęp’
* * tłumaczenie: Leszek Szczepankiewicz