JUDEŁ GRA NA SKRZYPCACH /YIDL MITN FIDL/ (1936)
Obyczajowy

Film w języku jidysz

Reżyseria
Jan Nowina-Przybylski i Józef Green

Wytwórnia
GREEN-FILM

Zarys fabuły*

Itke z trudem zarabia na życie grą na skrzypcach na jarmarkach i podwórkach w małym miasteczku, w którym mieszka ze swoim starym ojcem Arie. Gdy zostają wyrzuceni z mieszkania, postanawiają wyjechać. Chcąc uniknąć zaczepek ze strony natrętnych mężczyzn, Itke przebiera się za chłopca i jako Judeł rusza z ojcem przed siebie. Ojciec na kontrabasie, a ona na swoich małych skrzypeczkach koncertują na ulicach najbliższego miasta. Gdy na jednym z podwórek spotykają parę muzykantów, młodego chłopca Froim'a i jego przyjaciela Kałamutkera, dochodzi do zawziętej rywalizacji. Niebawem wzajemne współzawodnictwo zamienia się we wspólne, przyjacielskie granie i w zgodzie ruszają w dalszą drogę. W jednym z miasteczek zostają zaproszeni, jako weselna kapela, na ślub miejscowego bogacza, starego wdowca Helmana Golda i młodej, pięknej Tajbełe. Itke widząc pogrążoną w rozpaczy pannę młodą, siłą zmuszoną do małżeństwa, namawia ją do zrzucenia ślubnego welonu i ucieczki. Razem docierają do Warszawy...

W rolach wiodących

W pozostałych

Oprawa muzyczna

Muzykę skomponował Abraham Ellstein, który pojawił się również w filmie w epizodycznej roli, jako widz w teatrze. Autorem słów piosenek jest Itzik Manger.

Piosenka
Jidł mitn fidł
śpiewają
Molly Picon
Symcha Fostel

Zatrzymałem furę
Nie grozi nam deszcz

Jedzie grajków dwóch

Oto oni dwaj
Jak oni się zwą?

Jidł mitn fidł
Judeł ze skrzypcami

Arie mitn bas
Arie co ma bas

Życie jest piosenką
Więc śpiewajmy wraz

Hej, Jidł, fidł, szmidł, hmidł
Życie to jest żart

A krowa na łące
Głośno robi mee

Ojcze, jak coś powiesz
Smutno robi się

Owca głową trzęsie
Co za głupi świat

Jidł mitn fidł
Judeł ze skrzypcami

Arie mitn bas
Arie co ma bas

Życie jest piosenką
Więc śpiewajmy wraz

Hej, Jidł, fidł, szmidł, hmidł
Życie to jest żart

Kto umarł, ten jest smutny
Niech będzie dobry rok

A smutki precz wygonię
I dam im sójkę w bok

Więc jedź przed siebie Jidł
I niech się śmieje świat

Jidł mitn fidł
Judeł ze skrzypcami

Arie mitn bas
Arie co ma bas

Życie jest piosenką
Więc śpiewajmy wraz

Hej, Jidł, fidł, szmidł, hmidł
Życie to jest żart

Piosenka
tytuł nieznany
śpiewa
Molly Picon

Graj mi skrzpko, graj
Graj miłości dla mnie pieśń
Gdy samotne dni
Kogo kochać mam

Powiedz skrzypko mi
Gdzie jest narzeczony, gdzie
I chociaż żal struny rwie
Graj mi skrzypko, graj

Bo ty masz losu znak
Więc graj mi skrzypko, graj

Piosenka
tytuł nieznany
śpiewają
Molly Picon
Leon Liebgold
Maks Bożyk
Symcha Fostel

Pijmy bracia, pijmy
Niech się kręci świat
Niech wszyscy wiedzą
Wino to nasz brat

Pijmy bracia, pijmy
Niech się kręci świat
Komu nie w smak wódka
Wino sączy rad

Posłuchajcie moi bracia
Po cóż nam ten śmiech
Przyjdzie tu dziewczyna
Będzie pić za trzech

Dziewczę – śmiewczę, ty niemądry
Głupstw nie opowiadaj nam
W jednym ręku szklankę
W drugim klarnet trzymam sam

Pijmy bracia, pijmy
Niech się kręci świat
Komu nie w smak wódka
Wino sączy rad

Nie przechwalaj się tu stary
I tak nie pokonasz mnie
Jak żelazko jestem silny
Robię zawsze to co chcę

Moje małe skrzypki
Śpiewać chcą wesołą pieśń
Judeł ma skrzypeczki
Ale rozum uciekł gdzieś

Pijmy bracia, pijmy
Niech się kręci świat
Komu nie w smak wódka
Wino sączy rad

Piosenka
tytuł nieznany
śpiewa
Molly Picon

Mamo, zakochałam się
Mamo, zakochałam się

Młody grajek mamusiu moja
Serce całkiem skradł
I sama nie wiem gdzie mam się podziać
W jaki uciec świat

Mamo, zakochałam się
Mamo, zakochałam się

Cały świat bym dzisiaj przytuliła
Cały piękny świat

Mamo, zakochałam się

Powiedz, przecież jesteś mądra
Co ja zrobić mam?
Jak nie wiesz, któż poradzi
Kiedy człowiek sam

Mamo, zakochałam się

Piosenka
tytuł nieznany
śpiewa
Dora Fakiel

Posłuchajcie moi drodzy ludzie
W piosence smutnej
Ból wyśpiewam swój i troskę
Skąd to się bierze?
O, powiedzcie moi drodzy
Choć jestem mała
Ból większy ode mnie

Posłuchajcie moi drodzy ludzie
Chcę wam powiedzieć
O moi drodzy ludzie
W piosenkach, które śpiewam
Które śpiewam po podwórzach
Małe skrzypeczki widzą
Całą nędzę swego grajka
Marzenia jego, wędrówki i cierpienia

Teksty piosenek pochodzą z napisów dialogowych (tłumaczenie: Grzegorz Pieńkowski).

* zakładka ‘Wstęp’