TY, CO W OSTREJ ŚWIECISZ BRAMIE (1937)
Melodramat sensacyjny ▪ Religijny

Reżyseria
Jan Nowina-Przybylski

Wytwórnia
BIURO FILMOWE STEFAN NASFETER

Zarys fabuły*

Inżynier Ryszard Malewicz, młody wynalazca z Wilna, jest bez pracy. Od miesięcy czeka na odpowiedź z ministerstwa, do którego wysłał plany swojego wynalazku, materiału wybuchowego o niezwykłej mocy rażenia. Zdesperowanego Ryszarda podtrzymuje na duchu matka i narzeczona Maria. Wreszcie nadchodzi długo oczekiwana odpowiedź z ministerstwa, które zaprasza Ryszarda na rozmowę do Warszawy. Pociąg, którym podróżuje ulega katastrofie, a on sam zostaje porwany przez tajemnicze konsorcjum, któremu wcześniej odmówił sprzedaży swojego wynalazku. Ryszard uznany zostaje za zmarłego, a konsorcjum stara się wszelkimi sposobami zmusić Ryszarda do wyjawienia tajemnicy. Jednak ani groźby ani urok pięknej Irmy, członkini przestępczej grupy, nie są w stanie go złamać. Tymczasem matka oraz Maria, która wierzy, że jej narzeczony żyje, modlą się w jego intencji do Matki Boskiej Ostrobramskiej…

W rolach wiodących

W pozostałych

Do filmu (aktorzy)

Wyjątkową i nietypową dla swojego emploi rolę zagrał w filmie Stanisław Sielański, tworzący razem z Adolfem Dymszą i Antonim Fertnerem czołówkę komików przedwojennego kina. W „Ty, co w Ostrej świecisz Bramie” wystąpił w jednej z nielicznych w bogatej karierze tzw. ‘poważnej roli’. Wcielił się w postać Kwiatka, niemego służącego barona, szefa przestępczej szajki, i zrobił to w sposób doskonały, w pełni ukazujący Jego aktorski kunszt. Sugestywna i przekonująca w każdym momencie, a szczególnie poruszająca w scenie, gdy Kwiatek słucha grającej na fortepianie Irmy. Jest to jedna z najlepszych, o ile nie najlepsza rola, w liczącym ponad 50 filmów dorobku aktora. Polecam obejrzenie filmu głównie dla wspaniałej kreacji Stanisława Sielańskiego. Warto.

Oprawa muzyczna

Muzykę skomponowali Jan Maklakiewicz i Wiktor Krupiński, autorem słów piosenek jest Tadeusz Kończyc. Pieśni religijne wykonuje Ignacy Dygas (z offu) z towarzyszeniem chóru Opery Warszawskiej oraz chóru „Znicz” Związku Zawodowego Pracowników Gazowni Miejskiej w Warszawie pod dyrygenturą Jana Maklakiewicza.

Piosenka
tytuł nieznany
śpiewa
Jan Kurnakowicz
z towarzyszeniem
Wandy Bartówny
Ireny Skwierczyńskiej
Heleny Zarembiny
oraz NN, NN

Czy świtkem, czy nocą
Gdy gwiazdki migocą
W kompanii, czy sam
Ja humorek mam
I serce dla dam

Każda mnie kocha
Czy dobra, czy płocha
Każdom fajnie znam
Józiuk, choć goły
Ale wesoły
Powodzenie mam

Bo chłopiec galanty
Na wszystko jest zuch
Z nim lekciej się żyje
On starczy za dwóch
Czy hula, czy pije
To zawsze, to zawsze za dwóch

Nasz Józiuk galanty
Na wszystko jest zuch
Z nim lekciej się żyje
On starczy za dwóch
Czy hula, czy pije
To zawsze, to zawsze za dwóch

Piosenka
Są trzy słowa
śpiewa
Lena Żelichowska

Przez wielkomiejskich ulic chór
Przez głuchy, twardy, miejski mur
Me serce kroki twoje słyszy
Przez dal i przez mrok

Czy dziś czy za rok odnajdę cię
Słyszysz – muszę
Słyszysz – chcę
Czy słyszysz, płyną łzy spod klawiszy
To sercu memu źle

Są trzy słowa gorętsze od krwi
Szczęście, kochanie, pieszczota
Wielka ich moc
Wielki jest żal mój, co noc

Są trzy słowa smutniejsze niż łzy
Samotność, żal, tęsknota
Muszę, mój miły, odnaleźć cię znów
Serce ma dosyć tych słów

Piosenka
Wspomnienie dzieciństwa
śpiewa
Lena Żelichowska

Gdy jak dziś posępnie wicher szepce
Budzi się w mej duszy wspomnień moc
Małe dziecię cicho śni w kolebce
A nad domem księżyc, gwiazdy, noc

Czyjaś …
Czyjaś droga, słodka jasna twarz
To mateńka moja nad kołyską
Nad kołyską córki trzyma straż

…
A dni życia są jak pusty kłos
Tylko jeden ty, nikt nigdy więcej
Lecz i ciebie mi zabierze los

Ciekawostka* (błędy w filmie)

Na stronie czołowej wileńskiej gazety „Słowo” datowanej na środę, 18 grudnia 1936 roku, zamieszczona jest informacja o katastrofie pociągu, którym podróżował Ryszard Malewicz, z adnotacją, że zginęło w niej 7 podróżnych i przystąpiono do ustalania nazwisk ofiar. Poniżej natomiast zostały wymienione nazwiska wszystkich tragicznie zmarłych. Ponadto w podanej dacie jest błąd: 18 grudnia w 1936 roku przypadał w piątek.

Ciekawostka* (miejsce kręcenia)

Zdjęcia kręcono w Warszawie. Ponieważ fabuła filmu rozgrywa się w Wilnie, jako tło akcji wykorzystano ujęcia z tego miasta. Możemy zobaczyć panoramę miasta, dzwonnicę bazyliki archikatedralnej na Placu Katedralnym, dzwonnicę kościoła św. Janów (kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty), fasadę kościoła św. Michała Archanioła z dzwonnicą.

* zakładka ‘wstęp’