ZNACHOR (1937)
Melodramat
Reżyseria
Michał Waszyński
Wytwórnia
Warszawskie Biuro Kinematograficzne FENIKS
Zarys fabuły*
Profesor Rafał Wilczur, cieszący się powszechnym szacunkiem naczelny lekarz kliniki kardiochirurgicznej w Warszawie, jest znakomitym chirurgiem o europejskiej renomie. W dniu rocznicy ślubu spotyka go tragedia, opuszcza go żona Beata, która zaniedbywana przez męża zakochuje się w młodym leśniczym Janie. Zabiera ze sobą córeczkę Marysię. Zrozpaczony Wilczur, dla którego Beata była największą miłością życia, załamuje się. Wychodzi z domu i w całkowitym otępieniu, wędrując przez Warszawę, trafia do podmiejskiej spelunki. Po wyjściu zostaje obrabowany i pobity, traci pamięć. Bez celu błąka się po kraju, podejmując dorywcze prace wędruje od wioski do wioski. W tym czasie Beata, której ukochany ginie tragicznie, postanawia wrócić do męża. Gdy dowiaduje się o jego zniknięciu, wraca ponownie do Radoliszek, gdzie mieszka z Marysią i wiedzie życie w biedzie i zgryzocie. Tymczasem Wilczur przypadkowo zdobywa nowe dokumenty, i już jako Antoni Kosiba, dziwnym zrządzeniem losu trafia do Radoliszek, do młynarza Prokopa. Syn Prokopa, Wasyl, jest kaleką. Kosiba zadziwia wszystkich, gdy za pomocą domowych narzędzi operuje źle nastawione nogi Wasyla. Chłopak zaczyna chodzić, a sława znachora Kosiby roznosi się po okolicy...
W rolach wiodących
| Kazimierz Junosza-Stępowski | profesor Rafał Wilczur vel znachor Antoni Kosiba |
| Elżbieta Barszczewska | 2 role: Beata z Gontyńskich Wilczurowa oraz Marysia, córka Wilczurów |
| Witold Zacharewicz | Leszek Czyński |
| Józef Węgrzyn | doktor Stefan Dobraniecki |
| Mieczysława Ćwiklińska | Florentyna Szkopkowa, właścicielka kina w Radoliszkach |
W pozostałych
| Jacek Woszczerowicz | „filozof”, rozmówca prof. Wilczura w knajpie |
| Stanisław Grolicki | młynarz Prokop |
| Włodzimierz Łoziński | Wasyl, syn Prokopa |
| Halina Marska | Olga, córka Prokopa |
| Helena Buczyńska | Zonia, synowa Prokopa |
| Stanisław Woliński | parobek w młynie Prokopa |
| Wojciech Brydziński | Stanisław Czyński, ojciec Leszka |
| Wanda Jarszewska | Eleonora Czyńska, matka Leszka |
| Helena Zarembina | Michalesia, gospodyni Czyńskich w Ludwikowie |
| Romuald Gierasieński | Franek, bileter w kinie |
| Zofia Mellerowicz | plotkarka w kinie |
| Marian Wyrzykowski | leśniczy Janek, ukochany Beaty |
| Stefan Hnydziński | Zenon Wojdyłło |
| Tadeusz Frenkiel | doktor Zygmunt Pawlicki, lekarz w Radoliszkach |
| Ryszard Misiewicz | aptekarz w Radoliszkach |
| Hanna Różańska | Danusia, żona aptekarza |
| Bronisław Romaniszyn | sędzia skazujący Wilczura za włóczęgostwo |
| Julian Krzewiński | przewodniczący sądu na procesie Kosiby |
| Józef Maliszewski | obrońca na procesie Kosiby |
| Artur Socha | prokurator na procesie Kosiby |
| Tadeusz Mergel | przodownik policji |
| Mieczysław Borowy | policjant |
| Zygmunt Biesiadecki | włóczęga |
| Jerzy Rygier | lekarz w klinice |
| Irena Grywiczówna | lekarka w klinice |
| Jerzy Sulima-Jaszczołt | lekarz w klinice |
| Zofia Wilczyńska | studentka medycyny obserwująca operację przeprowadzaną przez prof. Wilczura |
| Franciszek Dominiak | pasażer w pociągu |
| Eugeniusz Koszutski | wodzirej na balu |
| Henryk Rzętkowski | dyrygent na balu |
| Roman Dereń | chłop, który przyniósł ranną Marysię do młyna |
| Krysia Orlińska | Marysia Wilczurówna jako dziecko |
| Michał Halicz | kompan „filozofa” w knajpie, który napadł prof. Wilczura |
| i inni |
Do filmu (aktorzy)
Niektóre źródła podają, że Jacek Woszczerowicz odtwarza w filmie „Znachor” postać o nazwisku Obiedziński. Takie nazwisko (Samuel Obiedziński) w odniesieniu do tej osoby pojawia się w książce, w filmie pada tylko określenie: „filozof”. Natomiast w kontynuacji „Znachora”, w filmie „Profesor Wilczur”, pojawia się nazwisko Jemioł (w książce: Cyprian Jemioł). Z lektury obu książek wynika, że prawdziwe nazwisko postaci kreowanej przez Jacka Woszczerowicza w filmach „Znachor” i „Profesor Wilczur” to Juliusz Polański.**
Oprawa muzyczna
Muzykę skomponował Henryk Wars. We fragmencie, gdy prof. Wilczur zostaje zaczepiony przed podmiejską knajpą przez przygodnie spotkanego pijaczynę, w tle słyszymy melodię (również autorstwa H. Warsa) piosenki „Już nie mogę dłużej kryć” z filmu „Pani minister tańczy”.
* zakładka ‘Wstęp’
** https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/znachor.pdf
https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/profesor-wilczur.pdf